Ανώνυμες εταιρείες: τα ισχυρά φανταστικά πλάσματα

Για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, η ιδέα της ιδιοκτησίας ήταν συνυφασμένη με το άτομο. Το 13ο αι., για παράδειγμα, αν κάποιος αποφάσιζε να φτιάξει ένα εργαστήριο, η επιχείρηση ήταν το ίδιο το άτομο. Ένας δυσαρεστημένος πελάτης θα μπορούσε να τον μηνύσει, ενώ σε περίπτωση χρεοκοπίας ο ίδιος θα ήταν υπεύθυνος έναντι του χρέους. Αυτή η αυξημένη νομική ευθύνη λειτουργούσε ως αποθαρρυντικός παράγοντας για την επιχειρηματικότητα, καθώς οι άνθρωποι δίσταζαν να φτιάξουν επιχειρήσεις αναλαμβάνοντας το οικονομικό ρίσκο.

Αυτός ήταν και ο λόγος που άρχισαν να φαντάζονται και να αποδέχονται συλλογικά την ύπαρξη ανωνύμων εταιρειών. Εταιρείες, δηλαδή, νομικά ανεξάρτητες από τα άτομα που τις ιδρύουν, τις διαχειρίζονται ή επενδύουν σε αυτές. Με μία δόση ειρωνείας, θα έλεγε κανείς, στις ΗΠΑ ο όρος αποδίδεται ως corporation, όρος που προέρχεται από τη λατινική λέξη corpus (=σώμα), που αποτελεί ένα από τα στοιχεία που δε διαθέτει μια ανώνυμη εταιρεία.

Καθοριστικό για τη δημιουργία των ανωνύμων εταιρειών υπήρξε το δίκαιο των εκάστοτε χωρών. Έτσι, αν ένας δικηγόρος ολοκληρώσει την απαιτούμενη διαδικασία ίδρυσης, αυτό το φανταστικό νομικό πλάσμα "γεννιέται" και οι πολίτες συμπεριφέρονται σα να υπάρχει πραγματικά. Οποιαδήποτε μεταβολή στο υπαλληλικό προσωπικό, στη διεύθυνση και στην περιουσία του δεν επηρεάζει την ύπαρξη του.

Σήμερα οι ανώνυμες εταιρείες, αν και αποκύημα της ανθρώπινης συλλογικής φαντασίας, αποτελούν τον κυρίαρχο παράγοντα του οικονομικού στίβου και επιτελούν ένα σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητα του μέσου ανθρώπου.